اصول تغذیه در پادگان ها ، تغذیه مناسب نظامیان

امید است مطالب ذیل گامی در جهت بهبود تغذیه این قشر، و زمینه ساز تهیه دستورالعملی استاندارد و مبتنی بر تحقیقات و یافته های علمی جدید در این خصوص باشد.

توصیه هایی کلی در رابطه با تغذیه نظامیان

1- تامین کالری دریافتی به مقدار کافی

نظامیان به عنوان افرادی که زندگی آنها همراه با فعالیتهای جسمی نسبتا” شدید می باشد، نیازمند دریافت کالری کافی به منظور تامین انرژی مورد نیاز انجام چنین فعالیتهایی هستند و رژیم غذایی آنان باید در واقع رژیمی پرکالری باشد. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که منظور از نظامیان، آن دسته از افرادی است که در نیروهای نظامی مختلف به انجام فعالیتهای رزمی مبادرت می ورزند. بدیهی است افرادی که در نیروهای نظامی به امور ستادی یا دفتری اشتغال دارند، نیازمند رژیم پرکالری نمی باشند و دریافت چنین رژیمی صرفا” باعث بروز اختلالات متابولیک و اضافه وزن در آنان خواهد شد.

رژیم غذایی پرکالری نظامیان باید از لحاظ توزیع ماکرونوترینتها (کربوهیدرات، پروتئین و چربی) نیز متعادل باشد، به نحوی که 60-55% کالری دریافتی از کربوهیدراتها، 20-15% از پروتئین، و 30-25% از چربی تامین شود.

2- کربوهیدراتها

کربوهیدراتها منبع اصلی تامین انرژی رژیم غذایی هستند. بهتر است که در رژیم غذایی، بیشتر از کربوهیدراتهای مرکب مثل نشاسته (موجود در انواع نان، برنج، سیب زمینی، حبوبات و امثالهم) استفاده به عمل آید و حتی المقدور از مصرف کربوهیدراتهای ساده مثل قند و شکر اجتناب شود. همچنین لازم است که نان مصرفی، از انواعی باشد که از آردهای سبوس دار تهیه شده اند.

3- پروتئین

نظامیان نیز همچون سایر افراد بزرگسال سالم، روزانه به حدود 8/0 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیاز دارند. به عنوان مثال، یک فرد 70 کیلوگرمی، روزانه به حدود 60-55 گرم پروتئین نیاز دارد. پروتئین رژیم غذایی به میزان کالری دریافتی فرد نیز بستگی دارد و همانگونه که پیشتر اشاره شد، حداکثر 20% از کالری دریافتی باید از پروتئین ها تامین گردد. منابع اصلی پروتئین شامل شیر، تخم مرغ و انواع گوشتها (قرمز وسفید) می باشند و لازم است که حتما” از این مواد غذایی در جیره نظامیان استفاده شود. از حبوبات نیز می توان جهت تامین بخشی از پروتئین مورد نیاز نظامیان استفاده نمود. ترکیب غلات و حبوبات می تواند پروتئین مناسب را برای بدن تامین کند. بعنوان مثال غذاهایی مانند عدس پلو، لوبیا پلو (لوبیا چشم بلبلی، لوبیا قرمز و ….)، عدسی با نان، خوراک لوبیا با نان می تواند پروتئین مورد نیاز بدن را تامین کند. البته باید توجه داشت که بهر حال منابع پروتئین حیوانی مثل شیر، گوشت ها و تخم مرغ باید در برنامه غذایی روزانه در نظر گرفته شود بطوری که یک سوم پروتئین دریافتی از نوع پروتئین حیوانی باشد.

4- چربی

چربی ها بین 25 تا 30 درصد از کالری دریافتی را تشکیل می دهند و بدیهی است که با افزایش کالری دریافتی، میزان چربی رژیم نیز بیشتر خواهد شد. البته این موضوع به هیچ وجه به معنای پرچرب شدن غذاها و استفاده زیاد از انواع روغن نیست. باید توجه داشت که حتی گوشتهای کاملا” لخم، شیر و تخم مرغ نیز حاوی چربی هستند که غیر قابل رویت می باشد. در مورد شیر و لبنیات مصرفی باید توصیه شود که حتما” از نوع کم چرب باشد، زیرا شیر و لبنیات پرچرب موجب افزایش کلسترول بدن می شود که خود زمینه ساز ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی است.

روغن مصرفی در جیره غذایی نظامیان باید از نوع روغن مایع باشد به نحوی که برای سرخ کردن غذا از روغن مایع مخصوص سرخ کردن استفاده شود و برای طبخ سایر غذاها از روغن مایع و یا روغن نباتی نیمه جامد که میزان اسیدهای چرب اشباع و ترانس آن کمتر است و برای مصرف مناسب تر است، استفاده شود که خطر بروز اختلالاتی همچون افزایش چربی و کلسترول خون کاهش یابد.

همچنین بخشی از چربی مورد نیاز را می توان از مصرف مغزها و دانه های روغنی نظیر بادام، گردو، پسته، فندق، زیتون و امثالهم تامین شود.

5- ریزمغذیها (ویتامین ها و املاح)

ویتامین ها واملاح، موادی هستند که انسان روزانه به مقادیر نسبتا” کمی از آنها نیاز مبرم دارد و جهت انجام صحیح فعل و انفعالات شیمیایی بدن و حفظ سلامت، ضروری می باشند.

از آنجایی که میوه ها و سبزی های تازه بهترین منابع ویتامینها و املاح محسوب می شوند، ضروری است که حتما” در جیره غذایی روزانه نظامیان از این مواد غذایی به مقدار کافی و متناسب استفاده شود تا ضمن حفظ سلامت و شادابی آنان، از سوخت و ساز صحیح کلان مغذیها نیز اطمینان حاصل گردد.

6- تنوع و تکرر وعده های غذایی

به منظور حفظ سلامت و روحیه نظامیان، لازم است که جیره غذایی آنان از تنوع کافی برخوردار باشد و وعده های غذایی آنان در دفعات زیاد (و مقادیر کم در هر وعده) ارائه شود.

یکنواخت بودن برنامه غذایی سبب کسالت و بی توجهی نسبت به تغذیه و در نهایت بروز اختلالات تغذیه ای خواهد شد.

کم بودن وعده های غذایی و زیاد بودن حجم هر وعده نیز به سوء جذب و بروز اختلالات متابولیک در افراد منجر می گردد. لذا توجه به تنوع و تکرر وعده های غذایی نظامیان، از اهمیت به سزایی برخوردار است.