باید ها و نباید های محصول ارگانیک

در دنیایی زندگی می کنیم که بسیاری از مواد غذایی آلوده به مواد شیمیایی هستند، چه به لحاظ استفاده از سم و کود شیمیایی و چه به لحاظ انواع رنگ های شیمیایی، طعم دهنده ها یا مواد نگهدارنده. وقتی ادعا می کنیم محصول سالم که همه موارد مربوط به محیط زیست و … را رعایت کرده، تولید کرده ایم باید طوری عمل کنیم که مردم برای سلامت محصول بتوانند بیشتر خرج کنند، چون این محصولات قیمت بالاتری دارند.

بعد از انقلاب صنعتی تولید مواد غذایی وارد روش هایی شد که هزینه آن را سلامت مردم، اکوسیستم، محیط زیست و منابع طبیعی پرداختند. می توان گفت هزینه های روش جدید تولید محصولات سنجیده نشده بود؛ به این معنا که این سم وکود شیمیایی که بار بیشتری می دهد، راحت تر با آفات مبارزه می کند یا محصول را سریعتر پرورش می دهد، اگرچه شاید به لحاظ مالی کم هزینه تر باشد اما هزینه های بیشتر دیگری بر دوش کره زمین می گذارد. کره زمین منظورم دقیقا تمام کره زمین که شامل انسان، حیوانات، خاک، هوا و… است. بنابراین هزینه های تولیدات زیاد، سریع و راحتتر محصولات کشاورزی بررسی نشده و نتیجه هم سونامی سرطان، آلودگی آب، خاک، هوا و… است. زمانی که قرار باشد هزینه های تولید محصولات را کره زمین( به معنای کل کره زمین) نپردازد، طبیعی است که قیمت کمی بالاتر می رود. یعنی برای تولید محصول به جای آنکه از زمین و آب و سلامت انسان و… خرج کنیم، از پول خرج می کنیم. در حقیقت پول بیشتری برای خرید محصولات ارگانیک پرداخته می شود اما در عوض از بیماری ها و آلودگی های مختلف پیشگیری می شود؛ یعنی نوعی سود غیرمستقیم. در اصطلاح بهتر است به جای آنکه ته شلنگ را بگیریم تا آب هدر نرود، شیر را ببندیم؛ تغذیه را اصلاح کنیم بیماری به وجود نمی آید که بخواهیم درمان کنیم.

محصولاتی ارگانیک هستند که شرکت های نظارت و بازرسی، صلاحیت آن ها را تایید کرده باشند. ما در دنیا 530 شرکت بازرسی داریم که برای بازرسی فرآیند مصولات ارگانیک صلاحیت دارند. در حقیقت به محصولی ارگانیک گفته می شود که فرآیند تایید صلاحیت را توسط این شرکت های بازرسی گذرانده و مورد تایید قرار گرفته باشد. پس از مطابقت محصولات با استانداردهای ارگانیک موردتقاضای هرکشور، شرکت بازرسی کننده گواهی ارگانیک به محصول می دهد. محصولات ارگانیک معتبر که به لحاظ بازرسی ها مورد تایید قرار گرفته و گواهی دریافت کرده باشند، لوگوی مخصوصی دارند. تایید بازرسی ها برای محصولات ارگانیک مستندات سفت و سختی را می طلبد و کسی که ادعا می کند محصولات ارگانیک ارائه می دهد باید این مستندات را داشته باشد.

در پرورش محصولات ارگانیک چند موضوع باید رعایت شده باشد. اول آنکه برای پرورش این محصولات از سم یا کود شیمیایی استفاده نشده باشد. به علاوه فرآیند بسته در تولید مورد استفاده قرار گرفته باشد؛ بسته به این معنی که از چرخه طبیعت برای مراحل مختلف پرورش محصولات از کاشت، مبارزه با آفات و… بهره برداری شده باشد. در حقیقت برای تولید محصولات ارگانیک از کودهای طبیعی، سرخس ها، جلبک ها و… به عنوان کود؛ و از حشرات برای از بین بردن آفات به عنوان سم استفاده می شود، یعنی همه چیز طبیعی است.

در حقیقت برای تولید محصولات ارگانیک علاوه بر اینکه باید سم و کود طبیعی مصرف شود؛ از ترکیبات نگهدارنده، طعم دهنده ها، رنگ ها و دیگر مواد شیمیایی هم در ترکیبات آن استفاده نشده باشد. به علاوه پرورش محصولات ارگانیک به محیط زیست و طبیعت هم نباید ضربه بزند. برای پرورش محصول ارگانیک حتی حقوق کشاورزان و کارگران مزارع هم باید رعایت شود و بایدبه این قبیل موضوعات هم توجه داشت؛ این است که معتقدم نام «ارگانیک» مقدس است.

تولید محصول ارگانیک 4 اصول دارد: سلامت( که هم بر محصول سالم و هم تفکر سالم افراد فعال در این زمینه اشاره دارد)، مراقبت(شامل مراقبت از کشاورزان، محیط زیست، گیاه، خاک و…)، انصاف(اینکه شخص در نظر داشته باشد تقلب و استفاده از سم و کود شیمیایی که سرطان زا است می تواند مشکلات زیادی را برای مصرف کننده ایجاد کند)، و اصل آخر هم اکوسیسیتم( به معنای آن چیزی که اگر تخریب شود دیگر قابلیت زیستن بر روی کره زمین از بین خواهد رفت) است. تمام قوانین و مبنای محصولات ارگانیک هم بر روی این چهار اصل بنا نهاده شده است.

در حال حاضر در ایران محصولاتی مثل میوه جات، چای، گلاب، عرقیجات، عسل، پسته، برنج و… با روش ارگانیک تولید می شود و مردم می توانند از محصولات ارگانیک گواهی شده داخلی استفاده کنند. در حال حاضر ما چرخه کامل ارگانیک را داریم، در همه زمینه های کشاورزی، تولید، برندینگ، ارائه در بازار و… فعالیت داریم. محصولاتی که در فروشگاه های تایید شده ارگانیک ارائه می شوند دارای گواهی و لوگوی مخصوص هستند که می توان با خیال راحت آن ها را به مصرف رساند.

بحث تشخیص محصولات ارگانیک از غیرارگانیک تخصصی است و اگر قرار باشد همه علایم ظاهری محصولات ارگانیک به مردم توضیح داده شود باز ممکن است از همین موضوع هم سوءاستفاده شده، محصولاتی با ظاهر ارگانیک به مردم ارائه شود که ارگانیک نیستند. فقط مردم درباره مثلا میوه ای مثل پرتقال متوجه باشند که پوست آن مانند برخی محصولات غیرارگانیک موجود در بازار براق نباشد.

مردم آگاه باشند ما در ایران تولید مرغ ارگانیک نداریم، فقط نوعی مرغ با نام «مرغ سبز» وجود دارد که ارگانیک نیست و فقط آنتی بیوتیک به آن تزریق نشده است. اتفاقا بخشی از کاری که باید انجام شود اطلاع رسانی درباره برخی محصولات است که مورد تخلف واقع نشود. مردم هم باید اطلاعات خود را درباره محصولات ارگانیک بالا ببرند تا هرچیزی را با نام ارگانیک نخرند. اگر مردم بدانند مرغ ارگانیک تولید نمی شود، متخلفان نمی توانند مرغ های با جثه کوچک تر با نام ارگانیک به فروش برسانند. در سایت انجمن ارگانیک ایران به نشانی www.iranorganic.org اطلاعات مفیدی برای آگاهی هرچه بیشتر مردم وجود دارد.